Lilypie Kids Birthday tickers

Lilypie Kids Birthday tickers

Thursday, December 07, 2006

Τύχη. Υπάρχει?

Προχθές είδα σε DVD την ταινία του Γούντι Άλεν Match Point η οποία εκτός του ότι είναι μια ταινία που δεν θυμίζει καθόλου Γούντι Αλεν (για αυτούς που έχουν κακά προηγούμενα με τις ταινίες του), είναι επίσης μια ταινία που στην αρχή και το τέλος της πραγματεύεται το θέμα της τύχης.

Η ταινία αφήνει την υπόνοια ότι η τύχη είναι αυτή που καθορίζει την ζωή μας πολύ περισσότερο από οποιαδήποτε συνειδητή μας ενέργεια. Φέρει δε το παράδειγμα με το μπαλάκι του τένις που χτυπώντας στο δίκτυ μπορεί να πέσει είτε από την μια μεριά είτε από την άλλη και ανάλογα χάνεις ή κερδίζεις.

Είναι όμως έτσι? Είμαστε έρμαια της τύχης ή απολύτως υπεύθυνοι για την τροπή που παίρνει ζωή μας; Υπάρχει αυτό που ονομάζουμε τύχη ή απλά κάθε αποτέλεσμα που ο ανθρώπινος νους δεν μπορεί να εξηγήσει άμεσα από ποια δράση προήλθε το ονομάζει τυχαίο?

Σε ένα παλιότερο τεύχος του περιοδικού Focus είχα διαβάσει ένα άρθρο σχετικό για την τύχη στο οποίο κάποιος ονόματι Γουάϊζμαν έκανε ένα πείραμα στο οποίο κάλεσε ανθρώπους ηλικίας 18 με 84 ετών οι οποίοι θεωρούσαν τον εαυτό τους είτε πολύ τυχερό είτε πολύ άτυχο και τους ζήτησε να ξεφυλλίσουν ένα περιοδικό και να μετρήσουν πόσες φωτογραφίες περιέχει. Ορισμένοι, οι "τυχεροί", ολοκλήρωσαν τη διαδικασία πολύ γρήγορα, ενώ οι "άτυχοι" δεν παρατήρησαν από τα πρώτα δευτερόλεπτα ότι στη δεύτερη σελίδα υπήρχε μια σημείωση που τους προέτρεπε να μη μετρήσουν περισσότερο, πληροφορώντας τους ότι το περιοδικό περιέχει 43 εικόνες. Στα μέσα του περιοδικού υπήρχε ακόμα μία σημείωση: "Μη μετράτε άλλο! Πείτε στον πειραματιστή ότι είδατε αυτή τη σελίδα και γι' αυτό κερδίσατε 250 λίρες". Οι "άτυχοι" αγνόησαν και τις δύο ευκαιρίες, καθώς ήταν αφοσιωμένοι στην καταμέτρηση των φωτογραφιών. Το πείραμα του Γουάϊζμαν επιβεβαιώνει ότι αν κάποιος "κοιτά το δέντρο χάνει τελικά το δάσος".

Επιστήμονες από το Ινστιτούτο Έρευνας του Νου, στην Καλιφόρνια, συνδέουν την ατυχία με μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Όποιος περιμένει να του συμπεριφερθούν άσχημα, φέρεται αμυντικά και εριστικά. Μ' αυτή τη στάση προκαλεί από μόνος του αντιπάθεια, με αποτέλεσμα η αρνητική του προσδοκία να επαληθεύεται.

Οι ευτυχείς συγκυρίες δε μας συνοδεύουν σε όλη μας τη ζωή. Είναι σημαντικό να μπορεί κάποιος να διαχειρίζεται και τις άσχημες στιγμές ή τις αναποδιές.

Σ' ένα από τα πειράματά του ο Γουάιζμαν ζήτησε από μια ομάδα ανθρώπων να φανταστούν ότι υπήρξαν μάρτυρες μιας ένοπλης ληστείας στη διάρκεια της οποίας τραυματίστηκαν ελαφρά στο χέρι. Στη συνέχεια τους ρώτησε αν θα θεωρούσαν αυτό το γεγονός ατυχές. "Θα μπορούσα να είχα σκοτωθεί!" διαπίστωσαν οι "άτυχοι". Οι «τυχεροί», από την άλλη, δήλωσαν ότι θα θεωρούσαν μεγάλη τύχη το γεγονός ότι την "έβγαλαν καθαρή" με μία μόνο αμυχή. Ορισμένοι μάλιστα τόνισαν ότι θα πουλούσαν την ιστορία στις εφημερίδες για να βγάλουν χρήματα!

Έτσι ο Γουάιζμαν κατέληξε στη διατύπωση των τεσσάρων βασικών αρχών του σχετικά με το προφίλ του τυχερού:

1) Είναι ευρηματικός, δημιουργικός, αρπάζει τις ευκαιρίες ακόμα κι αν πρέπει να αλλάξει τις συνήθειές του.
2) Εμπιστεύεται το ένστικτό του.
3) Είναι αισιόδοξος.
4) Λέει συχνά: "Και μη χειρότερα!".

Συνεπώς εκείνος που θεωρεί τον εαυτό του άτυχο μπορεί να καταλήξει θύμα κακοτυχιών. Υπό αυτή την έννοια οι κατάρες βουντού μπορεί να βλάψουν κάποιον αρκεί να πιστεύει στη δύναμή τους.

Προσωπικά θεωρώ ότι το "Συν Αθηνά και χείρα κίνει" είναι πολύ σοφό. Με άλλα λόγια, η τύχη είναι στα χέρια μας!
Και ας με αποκαλώ συχνά γκαντέμω! Χαριτολογώ!!


11 comments:

αθεόφοβος said...

Πολύ καλό το ποστ.
Δύο παρατηρήσεις
1-Υπάρχουν φυσιολογικοί άνθρωποι που έχουν κακά προηγούμενα με ταινίες του Γούντι Άλλεν;
2-Ο μακαρίτης ο καθηγητής της Ψυχιατρικής Κουρέτας έγραφε στο βιβλίο του για το βουντού ότι πράγματι αυτοί που το πιστεύουν φθάνουν στο θάνατο γιατί θεωρούν τον εαυτό τους καταραμένο.
Γι' αυτό το λόγο έδινε για το βουντού τον όρο -κοινωνικός εξωστρακισμός-

Crucilla said...

Η τύχη στην καθημερινότητα μας εξηγείται από τις θεωρίες του καθηγητή. Η τύχη όμως του να γλιτώσεις από μια αρρωστια;; Ή από ένα ατύχημα; Δυστυχώς πολλά πράγματα στη ζωή μας είναι match point και αν η λέξη τύχη ενοχλεί ορισμένους, ας το βαφτίσουμε "συγκυρία" και "πιθανότητα". Hey , the possibilities are endless in this life!
Btw, η ταινία μ'άρεσε, φάνηκε;

Rachmaninov said...

Το πείραμα που έκανε ο Γουάιζμαν αναφερόταν σε ενέργειες που αφορούσαν παράγοντες που θα επηρέαζαν τους ανθρώπους για πολύ μικρά χρονικά διαστήματα όσου χρόνου χρειάζεται ένας άνθρωπος για να πάρει 2 ή 3 αποφάσεις.
Η τύχη υπάρχει λόγω της άγνοιας από μέρους μας των παραγόντων που επηρεάζουν την ζωή μας, τους παράγοντες που δεν ξέρουμε προσωρινά (τους οποίους θα μπορούσαμε να ξέραμε και αν του κάναμε θα ωφελούμασταν) και τους παράγοντες που δεν πρόκειται να μάθουμε ποτέ (που ανάλογα με το πως καταλήγουν σε ένα χρονικό διάστημα μπορεί να μας επηρεάσουν και να ωφεληθούμε ή όχι). Το τελευταίο το θεωρώ ώς δεδομένο.
Οτιδήποτε κινειται σε αυτά τα πλαίσια π.χ ένας αυτόβουλος οργανισμός, όπως ο άνθρωπος, έχει το προτέρημα να αξιοποιήσει αρκετούς τους παράγοντες προς όφελός του. Όμως, φανταστείτε τον άνθρωπο στην πρώτη στιγμή της ύπαρξής του και δείτε τον και σήμερα.
Το καλό ή το κακό είναι ότι μπορούμε να παραβλέψουμε ότι συμβαίνει γύρω μας και να χειριστούμε τους νόμους της φύσης (όσους γνωρίζουμε τουλάχιστον).

Rachmaninov said...

Για το τελευταίο που είπα φυσικά δεν εννοώ να παραβλέψουμε τα πάντα. Αλλά ότι τουλάχιστον μας επιτρέπεται να χειριζόμαστε μερικούς από τους κανόνες του παιχνιδιού.

liodara said...

Υπέροχο ποστ !Ο Γούντης , να σου πω τη μαύρη αλήθεια δε μου πολυαρέσει...την είδα την ταινία και μου άρεσε, ωστόσο....Συμφωνώ με την τελευταία σου παράγραφο....Η τύχη έστω κι αν υπάρχει αν δεν σπρώξεις και συ λίγο...τίποτα δε γίνεται...εκ πείρας πια...!

maika said...

τέλεια η ταινιά!!! μου άρεσε πάρα πάρα πολύ!!!

Πριν μερικές μέρες στεκόμουν ,περιμένοντας το μικρό μου να βγει απο το σχολείο...
Εξω απο το σχολείο βρίσκονται πολλά ,πάρα πολύ ψηλά πλατάνια που αυτο τον καιρό δεν έχουν φύλλα και πολλά κλαριά τους είναι ξερά...
Δε θυμάμαι για ποιο λόγο έκανα ένα βήμα πίσω ...απο κει που στεκόμουν... και ακριβώς εκεί που βρισκόμουν πριν, έπεσε κατακόρυφα.. ένα μεγάλο ξερό κλαδί... Κατευθείαν στο κεφάλι μου θα είχε προσγειωθεί...
Οι γύρω μου μου είπαν πως στάθηκα πολύ τυχερή.... κι εγώ τους πίστεψα και πήγα αμέσως και πήρα λαχείο.... και φυσικά δεν κέρδισα τίποτα....
Όταν έχεις κουραστεί να προσπαθείς έχεις ανάγκη νομίζω να πιστέψεις και στη τύχη.... για λίγη βοήθεια δηλαδή που εύχεσαι να σου προσφερθεί με ένα μαγικό τρόπο....

Debby said...

Αθεόφοβε! Και βέβαια υπάρχουν!! Φυσιολογικότατοι κιόλας!
Οσον αφορά αυτό που αναφέρεις ισχύει. Και όχι μόνο όσον αφορά τα βουντού. Κάπου είχα διαβάσει ότι σε πρωτόγονες κοινωνίες υπήρχαν άνθρωποι που υπέφεραν από "θανατομανία". Είχαν δηλαδή την πεποίθηση ότι θα πεθάνουν. Και εκεί τα έβρισκαν σκούρα όλοι οι γιατροί (θεωρούνταν μάγοι τότε), γιατί δεν μπορούσαν να τους βοηθήσουν με τίποτα. Οδηγουνταν σιγά σιγά στον θάνατο χωρίς στην ουσία να πάσχουν από τίποτα.

Crusilla και εμένα μου άρεσε η ταινία αρκετά. Ομως όπως λέω τύχη θεωρούμε αυτά τα αποτελέσματα τα οποία δεν ξέρουμε πως προέκυψαν. Τύχη αν γλυτώσεις από ένα ατύχημα θεωρητικά δεν υπάρχει βάση του Γουάσμαν π.χ. Υπάρχει μόνο δράση και αντίδραση. Είναι αυτό που λένε πως βλέπεις το ποτήρι? Μισοάδειο ή μισογεμάτο?

Rachmaninov, έτσι κάπως είναι όπως τα λες. Μένει να εκμεταλευτούμε απλά κάποιες δυνατότητες που έχουμε.

Να πω εδώ ένα προσωπικό παράδειγμα. Πριν αρκετά χρόνια, ένα καλοκαίρι, αποφάσισα να πετάξω μερικά περιοδικά από το σπίτι. Προτού το κάνω όμως τα ξεφύλλισα και όπου υπήρχαν συμμετοχές σε διαγωνισμούς τους άφησα στην άκρη για να τους συμπληρώσω κάποια στιγμή. Από τα 10 κουπόνια που είχα στείλει σε διάφορους διαγωνισμούς έτυχε να κερδίσω σε έναν, (τον οποίο είχα στείλει την πρότελευταία μέρα από αυτήν που έληγε),ένα επταημερο ταξίδι όλα πληρωμένα. Μπορώ να πω ότι ήταν τύχη? Αν είχα πετάξει τα περιοδικά χωρίς να σκεφτώ να κάνα αυτό καταρχήν δεν θα μπορούσαν καν να σκέφτομαι τώρα αν υπήρξα τυχερή καθ' οποιονδήποτε τρόπο!

liodara, όπως γράφω και παραπάνω στο προσωπικό μου παράδειγμα, συμφωνούμε. ασχέτως λοιπόν αν δεν συνειδητοποιούμε κάθε φορά ποιες πράξεις μας (προηγούμενες) έφεραν ένα αποτέλεσμα που του χαρακτηρήσαμε τυχαίο σημασία έχει ότι αυτές τις πράξεις εμείς τις κάναμε πάλι.

Maika! Αν θυμηθείς τον λόγο που σε έκανε να κάνεις αυτό το ένα βήμα πίσω ίσως πάψεις να θεωρείς ότι ήσουν τυχερή εκείνη την μέρα! Πάντως στην κίνηση σου να πάρεις λαχείο ισχύουν το "Δεν είναι κάθε μέρα Λαμπρή!!".

Anonymous said...

Δεν υπάρχει Τύχη. Στην ουσία τίποτα δεν είναι τυχαίο. Απλώς αυτό που ο ανθρώπινος νους δεν μπορεί να εξηγήσει το ονομάζει ως τυχαίο συμβάν.
Το κάθε πράγμα που συμβαίνει έχει ουσία,νόημα και σκοπό.
Δεν υπάρχουν συμπτώσεις. Το κάθε μικρό πραγματάκι που συμβαίνει έχει λόγο ύπαρξης ώστε να μας ωριμάζει πνευματικά.

Debby said...

Αβατον, εσύ το πας ακόμα παραπέρα και μπορεί να μην έχεις και άδικο. Νομίζω όλα είναι πιθανά, και σε μια περίπτωση όπως αυτή που οι γνώμες διαφοροποιουνται αρκετά απο άτομο σε άτομο καλό είναι να είμαστε τουλάχιστον δεχτικοί στα πάντα.

Julia, και εμένα μου άρεσε η ταινία. Αλλά λέω τώρα...θεωρείται τύχη αυτό που συνέβει στις τελευταίες σκηνές με την βέρα, ή απλά συνέβει κάτι που είχε τις μισές πιθανότητες να συμβεί? Αν δηλαδή του συνέβαινε το αντίθετο... θα θεωρούνταν άτυχος? Η επειδή οι πιθανότητες (πάντα μέσα στο μυαλό μας) να συμβεί το αντίθετο ήταν μεγαλύτερες θεωρούμε ότι όταν συνέβει αυτό που τελικά συνέβει έπρόκειτο για τύχη? Παίζει ρόλο και αυτό νομίζω.
Και σκέψου δεν τον λες τυχερό απλά επειδή έτυχε η βέρα να πέσει εκεί που έπεσε. Επρεπε να συμβούν επισης μια σειρά γεγονότα από εκεί και μετά. Ολα ήταν τύχη??

Anonymous said...

:D

Anonymous said...

Η τύχη είναι μέρος της ζωής μας , εξάλλου είμαστε αυτοί που είμαστε γιατί ένα συγκεκριμένο σπερματοζωάριο , από τα εκατομμύρια του πατέρα μας , γονιμοποίθηκε με το μοναδικό ωάριο της μητέρας μας.
Έχεις δίκαιο πάντως που λες ότι η ψυχολογία του καθενός τον κάνει τυχερό ή άτυχο.